Trong khai cuộc cờ tướng có 23 biến ở nước đi đầu tiên (Tiên thủ cuộc), có ba ký hiệu để phân loại những nước đi thông dụng:

• Dấu chấm than (!) là khai cuộc phổ biến
• Dấu hoa thị (*) là khai cuộc ít phổ biến
• Dấu hỏi chấm (?) là khai cuộc bất thường

Tên các biến:

1, P2-5 (Trung pháo, Pháo đầu) !

2, B7.1 (Tiên nhân chỉ lộ, Tiến binh cuộc) !

3, T3.5 (Phi tượng cuộc, Khởi tượng cuộc) !

4, M2.3 (Khởi mã cuộc) !

5, P2-6 (Quá cung pháo) !

6, P2-4 (Sĩ giác pháo) !

7, P2-7 (Kim câu pháo, Quá cung liễm pháo) *

8, M8.9 (Mã biên cuộc) *

9, P2.2 (Tuần hà pháo) *

10, P2-1 (Pháo biên cuộc) *

11, S4.5 (Thượng sĩ cuộc, Khởi sĩ cuộc) *

12, B9.1 (Tốt biên cuộc) *

13, P2-3 (Tốt để pháo) *

14, P2.4 (Quá hà pháo) *

15, P2/1 (Thụt Pháo Cuộc) * (là một nhánh cùng hệ với Quy Bối Pháo, Thiên Phong Pháo)

16, P2.1 (Điệp pháo cuộc, Cao Pháo Cuộc) ?

17, P2.3 (Kỵ hà pháo) ?

18, T7.9 (Tượng biên cuộc) ? (nước mở màn này có thể biến hóa thành trận Trầm cung mã)

19, B5.1 (Trung binh cuộc, Tốt đầu cuộc) ?

20, X1.2 (Thiệt hoạt cao xa) ?

21, Tg5.1 (Thượng tướng cuộc) ?

22, X1.1 (Thiết hoạt xa) ?

23, P2.7 (Phế Pháo Cuộc) ?

Để thuận tiện cho nghiên cứu khai cuộc người ta đã loại phân loại các khai cuộc ra thành nhiều loại ví dụ:Khai cuộc thông dụng và Khai cuộc không thông dụng, Khai cuộc mạnh và Khai cuộc không mạnh, Khai cuộc hay và Khai cuộc không hay vv. Nhưng cơ bản thì có hai hệ thống chính là:

1. Hệ thống khai cuộc pháo đầu
2. Hệ thống khai cuộc không pháo đầu